Bemmelse Waard

Bemmelse Waard

Boerderij de Arend vanuit ooibos - foto: Twan TeunissenDe Bemmelse Waard is een grote uiterwaard ten oosten van Lent en ten zuiden van Bemmel aan de noordoever van de Waal. De uiterwaard is momenteel behoorlijk op de schop. Naast een oude zandwinplas, een groot zachthoutooibos en een steenfabriek ligt er een grote zandafgraving met een fraai fietspad erlangs en is er een kleine binnenhaven aangelegd langs de Waal. Het gebied was tot het begin van deze eeuw een van de betere weidevogelgebieden in de Gelderse Poort.

Vanaf Nijmegen kun je met de fiets vlak na café Sprok rechtsaf de Defensiedijk op. Deze rare asfaltdijk (die stamt uit de tijd dat we dachten de Russen met water tegen te kunnen houden) loopt van oost naar west door de Bemmelse Waard. In het voorjaar is deze dijk een goede weidevogelkijkweg. Je fiets langs de Ambtswaard waar graslanden liggen die in het voorjaar meestal erg nat zijn. Boeren zijn deels verdwenen uit dit gebied. De graslanden en akkers zijn nog steeds goed voor de weidevogels zoals Kievit, Gele Kwikstaart, Graspieper en Tureluur Er wordt momenteel nog een (wellicht) laatste poging gedaan de Grutto te behouden in de uiterwaard. Door vernatting, kap van bomen en het omleggen van wandelpaden in een bepaald deel van de uiterwaard hoopt men de Grutto en andere weidevogels hier weer succesvol te laten broeden. Als er in het voorjaar nog water op de graslanden staat zijn er ook allerlei trekkende steltlopers en eenden te zien. In de winter is dit een goed stuk voor ganzen waaronder de laatste jaren, vooral later in de winter, steeds meer Brandganzen te zien zijn.
De Defensiedijk zelf is leuk voor planten. Bieslook, zacht en wit vetkruid en knolribzaad bloeien hier op het asfalt. Voorbij de Ambtswaard fietste je vroeger pal langs de Waal. Door het nieuwe haventje wordt je nu van de rivier afgeleid maar dat dit geen straf is blijkt al snel als je zicht krijgt op een grote nieuwe plas. De Zeearend is hier al meerdere jaren waargenomen. Bergeenden en Kleine Plevieren zijn in de geschikte tijd altijd wel aanwezig. Boven de rivier kun je allerlei vogels zien die de rivier volgen: zwaluwen, ganzen, eenden en het meest opvallend zijn meeuwen die vlak voor de schemering naar het oosten vliegen op weg naar slaapplaatsen op de Kaliwaal in de Ooijpolder en op de Bijland. 

Grutto Sprinkhaanzanger Kievit Gele Kwikstaart


Ten noorden van de Ambtswaard liggen twee grote zandwinplassen waar ’s zomers veel gezwommen word. In de winter zwemmen groepen Kuif- en Tafeleenden en Futen op de plassen. Bij het zandwinbedrijf broeden jaarlijks Oeverzwaluwen. Achter de zandwinplassen liggen zachthoutooibossen. In deze wildernis kun je niet komen behalve in het kleine bos achter de westelijke plas. In dit wilgenbosje broedt een kleine kolonie Blauwe Reigers. Net naast dit bosje staat bovenop een hoogspanningsmast een NUON-kunstnest voor Visarenden, zonder succes tot nu toe. In de andere oude ooibossen van de Bemmelse Waard broeden de meeste algemene bossoorten maar ook soorten die van wat ouder bos afhankelijk zijn zoals Havik, Groene Specht en Boomklever. Bij het oostelijke bos ligt een grote beverburcht.

Grauwe Gans nest Bemmelse Waard - foto: Twan TeunissenLangs de Waalbandijk ten oosten van het Dijkmagazijn (met een tentoonstelling over de Bemmelse Waard en natuurwaarnemingen) liggen een aantal ondiepe plassen en moerasjes. In dit gebied broeden Zwarte Stern, Zomertaling, Gele Kwikstaart en in sommige jaren Porseleinhoen. Dit natte gebied is ook goed voor steltlopers in de trektijd en voor ganzen in de winter.
Verderop ligt in de Bemmelse Waard een voormalig steenfabrieksterrein. In de meidoorns op de oude tasvelden zoeken lijsters naar bessen. Op het terrein is de Nachtegaal te horen in het dichte struikgewas langs de rivier, een soort die behoorlijk zeldzaam is in de noordelijke Waaluiterwaarden maar hier jaarlijks broedt met meerdere paren. Vanaf dit oude fabrieksterrein heb je ook een goed uitzicht over de Konijnenwaard waar ’s winters veel ganzen grazen en bij hoogwater groepjes Brilduikers zwemmen.

De Bemmelse Waard is ook goed te overzien vanaf de Waalbandijk. Deze slingert langs een strang, ooibos en de moerasjes. Langs de Waal loopt de Defensiedijk die alleen voor fietsers toegankelijk is. Tussen beide dijken loopt een verharde weg en een onverhard pad dat erg modderig kan zijn. Het gebied is buiten de paden niet toegankelijk. Meer informatie kun je krijgen bij het Dijkmagazijn, een natuurinformatie en educatiecentrum van Natuur- en Vogelwerkgroep Bemmel.

 

Nat grasland in de Bemmelse Waard - foto: Twan Teunissen Ambtswaard - foto: Twan Teunissen