Heumensoord is een ruim 600 ha groot gebied dat merendeels uit naaldbos bestaat. Het is gelegen ten zuidoosten van Nijmegen, tussen de Scheidingsweg en de spoorlijn Nijmegen-Cuyk. Het is een onderdeel van de keten van bossen tussen Nijmegen en Mook. Deze bossen worden naar het oosten toe steeds rijker en gevarieerder, naar het westen toe (Heumensoord!) steeds droger, armer en eentoniger. Deze eentonigheid wordt recentelijk doorbroken door natuurlijker bosbeheer. Ook worden in het kader van het plan Heiderijk op meerdere plaatsen bospercelen gekapt om plaats te maken voor open plekken en corridors. Dit moet vogels (Boompieper, Nachtzwaluw), reptielen (gladde slang en zandhagedis) en vlinders (Bruine Eikenpage) meer kansen bieden. In het zuiden van het gebied ligt een zweefvliegveld, bestaande uit een aantal intensief gemaaide landingsbanen met enige accommodatie. Hier is een trektelpost van de Vogelwerkgroep gevestigd. Grote Lijster, Havik, diverse spechtensoorten, Gekraagde Roodstaart vormen slechts een greep uit het scala van broedvogels.

In het centrum van Heumensoord lagen lange tijd enkele heideterreinen. Aangezien dit terrein tegenwoordig wordt gebruikt om het jaarlijks vol te zetten met legertenten ten behoeve van de Vierdaagse, is het gedegenereerd tot een enkele tientallen hectare grote grasvlakte. Van de heideterreinen die in het begin van deze eeuw een derde van Heumensoord besloegen, is dan ook vrijwel niets meer terug te vinden. In de omgeving van het spoor bevindt zich een militair schietterrein.

Restant heideterrein op Heumensoord. Foto: André den Ouden

Het gebied wordt ontsloten door een fantasieloos en fijnmazig net van zandpaden. Op mooie dagen wordt hier druk gewandeld en getrimd. Middels schapenbegrazing wordt de strijd aangebonden met de alom aanwezige Amerikaanse vogelkers. Het bos is veelzijdig gezien de vele bostypen die aanwezig zijn: oud dennenbos (57 ha),
middeloud dennenbos (263 ha), sparrenbos (29 ha), lariks (14 ha), eiken-berkenbos (35 ha), beuken-Amerikaanse eiken (17 ha), aanplant (61 ha) en opslag (59 ha).

Karakteristieke en bijzondere vogelsoorten voor het gebied zijn: Fluiter, Nachtzwaluw, spechten (Groene, Zwarte, Kleine Bonte en Grote Bonte), Boomleeuwerik, Boompieper, Gekraagde Roodstaart, diverse mezensoorten (Kuifmees, Glanskop, Zwarte Mees en Staartmees) en Geelgors.